Συνέντευξη στον Κυριάκο Πεταλίδη
Ο Ιερατικός Προϊστάμενος της Κοινότητας Νεοχωρίου και Βιβλιοφύλαξ του Πατριαρχείου Αρχιμανδρίτης Αγαθάγγελος Σίσκος επιμελήθηκε και προλογίζει την πρόσφατη έκδοση του τόμου με τίτλο «Ο Πατριάρχης Σαμουήλ Χατζερής και η κοινοτική εκπαίδευση στην Πόλη». Οι εκδόσεις Ιστός εξέδωσαν τον περασμένο Ιούνιο έναν καλαίσθητο τόμο που φιλοξενεί σειρά από μελέτες των διακεκριμένων Καθηγητών Ι. Μπάκα, Αθ. Καθαραθάνη, Β. Κουκουσά, Π. Βαλσαμίδη και του Ρωμιού Αρχιτέκτονα Σ. Τζιλένη.
Στην ερώτηση μου τι αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για την συγκεκριμένη έκδοση, ο π.Αγαθάγγελος απαντά. Πηγή έμπνευσης, για την διοργάνωση και εν συνεχεία έκδοση των εισηγήσεων της επιστημονικής εσπερίδας, που πραγματοποιήθηκε την 7η Ιουνίου του 2014, για τον αοίδιμο Πατριάρχη Σαμουήλ Α´, αποτέλεσε η εκ μέρους της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου ανάσυρση και εκ νέου αφυπνιστική ανάγνωση ενός σιγιλλιώδους πατριαρχικού γράμματος του προκατόχου Του, που παρακινούσε τα τότε μέλη της Κοινότητας Νεοχωρίου να προβούν αποφασιστικά στην ίδρυση της Ελληνικής Αστικής Σχολής. Μετά την παρέλευση 250 ετών από την αποστολή του πατριαρχικού αυτού γράμματος, τον Ιούνιο του 1764, καθώς τα σημερινά λιγοστά μέλη της Κοινότητας Νεοχωρίου έγινα οι εκ νέου ακροατές και παραλήπτες του μηνύματος, δια πατριαρχικού πάλι στόματος και με βαθιά συναίσθηση της ιστορικής μνήμης και ευθύνης έναντι της ελληνικής παιδείας προέβησαν στην απόδοση της ανάλογης τιμής στο πρόσωπο αυτό. Το επόμενο ερώτημα μου αφορά τον στόχο του τόμου. ”Επιχειρώντας μία ανάγνωση και αξιολόγηση των ιστορικών δεδομένων της εποχής, αναπαριστά το ιστορικό πλαίσιο και την κατάσταση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, κατά τον 18ο αιώνα, για την κατανόηση της ουσιαστικής συμβολής του Πατριάρχη Σαμουήλ Α´ σε διοικητικό, ποιμαντικό και εκπαιδευτικό επίπεδο”. Ποια είναι τα μηνύματα του βιβλίου είναι η επόμενη ερώτηση μου. ”Περιγράφοντας οι ιστορικοί επιστήμονες του τόμου την δυναμική φυσιογνωμία του Πατριάρχη Σαμουήλ Α´, μία εκ των επιφανέστερων μορφών της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, εκτός από την συμβολή του στην θεμελίωση και οργάνωση της ελληνικής παιδείας στην Πόλη, κατά το γ´ τέταρτο του 18ου αιώνα, αναδεικνύουν αθέατες και αξιακές αρχές του χαρακτήρα του. Την ριζοσπαστικότητα και εντιμότητα των μέτρων αναδιάρθρωσης του Οικουμενικού Θρόνου, σε δομικό και οικονομικό επίπεδο, κυρίως με την καθιέρωση του Γεροντισμού, που αργότερα αποτέλεσε πρότυπο σύστημα διοικήσεως ναών και μονών. Την αποφασιστικότητα και ευθύνη που επέδειξε την κατάλληλη χρονική στιγμή με την ενσωμάτωση των Αρχιεπισκοπών Πεκίου (1766) και Αχριδών (1767) στη Μητέρα Εκκλησία. Το μεγαλείο του χαρακτήρα του με την συγχώρεση των αντιπάλων του, από τους οποίους συκοφαντήθηκε για λόγους σκοπιμότητας. Την αγάπη του για τα γράμματα και την ελληνική παιδεία και το πνεύμα αυτοθυσίας που χαρακτήρισε το σύνολο της διακονίας του.”
Το βιβλίο απευθύνεται σε επιστήμονες ερευνητές και μελετητές που μπορούν να αντλήσουν μέσα από τις σελίδες του, ποικίλες πληροφορίες ειδικού ενδιαφέροντος. Βέβαια πρόκειται για ένα βιβλίο που θα πρέπει να βρίσκεται και σε κάθε ομογενειακή βιβλιοθήκη αφού αποτελεί μέρος της ζωντανής ιστορίας της Πόλης, συμπληρώνει ο π.Αγαθάγγελλος Σίσκος. Με την έκδοση αυτή η Ρωμαίικη Κοινότητα Νεοχωρίου τιμά τον θεμελιωτή της Κοινοτικής εκπαίδευσης στην Πόλη, Οικουμενικό Πατριάρχη Σαμουήλ Χαντζερή, ενώ ο τόμος αφιερώνεται στη μνήμη του ιστορικού και καθηγητή του Πανεπιστημίου του Βοσπόρου αείμνηστου Βαγγέλη Κεχριώτη, ο οποίος υπήρξε επιστημονικός συνεργάτης της Κοινότητας.