του Kαθηγητή Iωάννη Θ. Μάζη

Η γνώσις της γεωπολιτικής πραγματικότητος απετέλεσε, αποτελεί και θα αποτελεί πάντοτε πρόκληση προς τους πολιτικούς και πνευματικούς ταγούς. Οι κρατούντες εις τον Πλανήτη διαθέτουν ισχυρά κέντρα μελέτης της γεωπολιτικής πραγματικότητος, ώστε λαμβάνοντες υπόψιν τα προκύπτοντα γεωπολιτικά υποδείγματα να προβούν στην χάραξη των αντιστοίχων ηγεμονικών ή κυριαρχικών διεθνών στρατηγικών τους.

Η σημερινή πραγματικότητα όμως, χαρακτηρίζεται από την τάση αναθεωρήσεως των παραδοσιακών στοχαστικών εκείνων υποδειγμάτων της ψυχροπολεμικής περιόδου όπου το σύνολο των κοινωνικών, πολιτικών, οικονομικών και φιλοσοφικών ζητημάτων εύρισκαν τις γνωστές «ασφαλείς» και σαφείς απαντήσεις τους. Τα παραδοσιακά αυτά “ολιστικά” παραδείγματα τα οποία έτυχαν και εφαρμογής επί συγκεκριμένων εθνικών κοινωνικών σχηματισμών, όπως και επί ομάδων εθνικών κοινωνικών σχηματισμών, ήσαν εν πολλοίς δύο: το Παράδειγμα του “Υπαρκτού σοσιαλισμού” και το “Φιλελεύθερο” διαλεκτικώς αντίθετό του.

Πέριξ αυτών των δύο φιλοσοφικο-ιδεολογικών αξόνων των οριοθετηθέντων από το γεωπολιτικό υπόδειγμα (model) του Ν. J. Spykman, το προσδιορίζον γεωγραφικώς τον ανταγωνισμόν μεταξύ των Χερσαίων (Σύμφωνο Βαρσοβίας-Ρωσία-Χώρες δορυφόροι) και των Θαλασσίων Δυνάμεων (ΗΠΑ-Βρετανία-Ιαπωνία-ΝΑΤΟ-Χώρες δορυφόροι) συνεσπειρώθησαν γεωπολιτικώς, ιδεολογικώς, αμυντικώς, οικονομικώς και εν κατακλείδι, γεωστρατηγικώς, οι δύο αντικρουόμενοι κόσμοι: ο Ανατολικός και ο Δυτικός αντιστοίχως.

Με τον κυρίαρχο αυτόν διαχωρισμό συνετάγησαν και οι αντίστοιχες κυβερνητικές ελίτ των Εθνικοκρατικών δρώντων (actors) των υπαγομένων στις ηγεμονικές διεθνείς δομές (international structures) των Διεθνών Πόλων Ισχύος (International power poles). Το αυτό φαινόμενο χαρακτήρισε επί ολόκληρον τον 20ο αιώνα, τις αντίστοιχες πολιτικές κουλτούρες και κυρίαρχες ιδεολογίες όπως και τις γεωστρατηγικές προσεγγίσεις των ανωτέρω Διεθνών Πόλων ισχύος και των δορυφόρων τους.

Το παρελθόν ηγεμονικό διπολικό γεωπολιτικό Παράδειγμα και η πολιτική του αντίληψις από το Δίπολο Λονδίνου-Ουάσιγκτον.

Όπως αναφέραμε, ο διαχωρισμός του N. J. Spykman βασίζεται κυρίως στον, αμείλικτο γεωγραφικό παράγοντα ο οποίος δημιουργεί και μια αντίστοιχη ιδεολογηματική αφετηρία1, χρήσιμη δια τον αυτο- και ετερο-προσδιορισμόν των, μέχρι πρότινος, δύο ηγεμονικών συστημάτων συλλογικής ασφαλείας.

1 Ο όρος «ιδεολογηματικής αφετηρίας αυτοπροσδιορισμός» σημαίνει τον καλούμενο από τον συγγραφέα «προσηλωσικό αυτοπροσδιορισμό». Η χρήση της αναλυτικής αυτής μορφής του όρου γίνεται για χάρη του ανειδίκευτου αναγνώστη.

Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ ΣΤΗΝ ΜΗΝΙΑΙΑ ΗΧΩ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ