Γράφουν Μαίρη Λάμπρου, Κυριάκος Πεταλίδης
Το τελευταίο ”αντίο” είπαν εχτές το μεσημέρι στον «Δάσκαλο του Γένους» Δημήτρη Φραγκόπουλο που έφυγε από τη ζωή το πρωί της Παρασκευής, η οικογένεια του, οι φίλοι αλλά και οι θεσμικοί φορείς από την Πόλη και την Ελλάδα. Ο «Δάσκαλος του Γένους» όπως συχνά τον αποκαλούσαν με Χιώτικη καταγωγή, γεννήθηκε στην Πρίγκηπο όπου τελείωσε το Δημοτικό ενώ για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση φοίτησε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή. Σπούδασε φιλολογία στη φιλοσοφική σχολή των Αθηνών ενώ μετά τον στρατό εργάστηκε για λίγο διάστημα στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης και στο Ιωακείμιο Παρθεναγωγείο. Από το 1958 διορίστηκε στο Ζωγράφειο Λύκειο όπου για 35 συναπτά χρόνια ήταν διευθυντής. Σύμφωνα με τον Οικουμενικό Πατριάρχη κκ.Βαρθολομαίο, τρία ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του Δ. Φραγκόπουλου : «βαθειά κατάρτιση στον κλάδο της επιστήμης του, διδακτική ικανότητα, αγάπη προς τον μαθητή και τον Άνθρωπο γενικώς». Με επιστολή του ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Προκόπιος Παυλόπουλος εξέφρασε, μέσω του Γενικού Προξένου στην Κωνσταντινούπολη Ευαγγέλου Σέκερη, τα θερμά του συλλυπητήρια προς την οικογένεια του αποβιώσαντος, ”για τον θάνατο του εμβληματικού Παιδαγωγού και Μεγάλου Διδασκάλου του Γένους” όπως χαρακτηριστικά αναφέρει.
Στον Ιερό Ναό της Αγίας Τριάδος Ταξίμ βρέθηκε σύσσωμη η ομογένεια της Πόλης. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, προσήλθε στο ναό θέλοντας να αποχαιρετήσει και εκείνος αυτό τον σπουδαίο άνθρωπο. Ακόμα, στην Πόλη κατέφθασε ειδικά για την κηδεία και ο υπουργός Παιδείας, κ. Κώστας Γαβρόγλου, ο οποίος υπήρξε μαθητής του εκκλιπόντος. Φυσικά από τον χώρο δεν μπορούσαν να απουσιάζουν ανεξαιρέτως οι τοπικές αρχές, μαθητές και φίλοι του Διδασκάλου, άνθρωποι που τον θαύμαζαν και τον είχαν γνωρίσει από κοντά.
Στη συνέχεια μετά την τέλεση της λειτουργίας εκφωνήθηκαν οι επικήδειοι λόγοι των Κώστα Γαβρόγλου, Θωμά Κοροβίνη, Μιχάλη Βασιλιάδη, Γιάννη Δερμιτζόγλου ενώ ο Γενικός Πρόξενος, κ. Ευάγγελος Σέκερης μετέφερε συλλυπητήριο μήνυμα του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας , Προκόπη Παυλόπουλου.
Στη συνέχεια μετά την τελεση της λειτουργίας ακολούθησε ο ενταφιασμός στο νεκροταφείο του Σισλί, ενώ οι παρευρισκόμενοι κατευθύνθηκαν προς το Ζωγράφειο , όπου παρατέθηκε γεύμα στη μνήμη του.
Με την υπόσχεση να κρατηθεί ζωντανή η μνήμη του αλλά και η σπουδαία παρακαταθήκη που άφησε πίσω, η εφημερίδα αναδημοσιεύει την τελευταία αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στην Βάνα Στέλλου για το μηνιαίο, πανελλαδικής κυκλοφορίας, φύλλο της Η.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος του απένειμε το οφίκιο του «Άρχοντα δασκάλου του γένους» ενώ έχει παρασημοφορηθεί από τον Κάρολο Παπούλια με τον «Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Τιμής», όσοι τον συναντούν στο δρόμο σκύβουν και του φιλούν το χέρι, τον προσφωνούν «Δάσκαλε η Άρχοντα» και οι φίλοι του «Δημητρό», ενώ ο Τουρκικός τύπος αναφέρεται συχνά στον Ρωμιό Δάσκαλο, ως διακεκριμένη προσωπικότητα της Κωνσταντινούπολης!
Είχα ακούσει και διαβάσει πολλές ιστορίες απέραντου σεβασμού από πολλούς, για την εμβληματική προσωπικότητα της ελληνικής ομογένειας, τον «Δάσκαλο του γένους», Δημήτρη Φραγκόπουλο. Θαύμασα το πάθος για την Πόλη και συγκινήθηκα όταν διηγήθηκε ιστορίες της Ρωμιοσύνης.
Αναρωτιόμουν πριν συναντηθούμε στο σπίτι του, πως κατόρθωσε όλα αυτά τα χρόνια να ισορροπήσει ανάμεσα στις ερωτήσεις των συμπατριωτών του και την προσωπική επιλογή του να μην εγκαταλείψει την Πόλη. «Κάθε φορά που πήγαινα στην Ελλάδα, στεναχωριόμουν όταν με ρωτούσαν συμπατριώτες μου που είχαν εγκατασταθεί οριστικά εκεί, γιατί ακόμα μένω στην Πόλη και τι θα κάνω. Εγώ δεν ρώτησα κανένα τι θα κάνει ή γιατί επέλεξε να μένει εκεί… Καταλαβαίνω την αγωνία σας, όμως και σεις σεβαστείτε την επιλογή μου, απάντησα»
Το σπίτι του δίπλα στο ιστορικό Ζωγράφειο Λύκειο. Με υποδέχεται η οικιακή βοηθός και με κατευθύνει στο καθιστικό, όπου εκεί καθόταν η σύζυγος του, η «Βεττούλα», όπως τη λέει ο ίδιος τρυφερά. «Της είπα να πάει στο κομμωτήριο, αλλά δε θέλει..» λέει χαριτολογώντας και συνεχίζει «Μου αρέσει η Βεττούλα μου όπως είναι και ξέρεις γιατί; Η θέση της είναι χρόνια εδώ..» δείχνοντας το μέρος της καρδιάς
Η κ. Βέττα! Αρχόντισσα, ευγενική, φιλόξενη, η σύντροφος της ζωής του που αγωνιά να είναι καλά κάθε μέρα, που επαναλαμβάνει να προσέχει τις σκάλες, (το σπίτι τους είναι στον 4ο όροφο χωρίς ασανσέρ) και που «νοιάζεται» τον Δημήτρη της.. «Γιατί δεν φόρεσες γραβάτα; Είσαι ελαφρά ντυμένος και έξω κάνει ψύχρα. Πρόσεχε και μην αργήσεις να γυρίσεις..» Ευλογημένο να «νοιάζεται» κάποιος για σένα..
Δάσκαλε, γιατί δεν φύγατε τότε;
«Γιατί στο σπίτι μου έχω καθρέφτη και τον κοιτάζω κάθε μέρα! Που να πάω; Εδώ είναι η ζωή μου, οι μαθητές μου, το σπίτι μου, η Βετττούλα μου, οι κόρες μου. Τι θα έλεγαν οι μαθητές μου, εάν έφευγα; Είναι δυνατόν ο δάσκαλος να εγκαταλείπει τα παιδιά του; Και τι θα γινόταν η Ελληνική ομογένεια; Αντέξαμε τόσα και τόσα..Οι καιροί αλλαξαν και η Πόλη ξανάγινε φιλόξενη για όλους…Φαντάζεσαι να την εγκαταλείπαμε;»
Απόφαση αλλά και στάση ζωής του, να μείνει στην Πόλη με τη σύζυγό του και τις δύο κόρες του: την Αιμιλία και τη Μάγδα, που σήμερα είναι εκπαιδευτικοί στο Ζάππειο και στο Ζωγράφειο, αντίστοιχα. Στηρίζει ενεργά και με πάθος τη Ρωμιοσύνη, αγωνιώντας παράλληλα για το δημογραφικό πρόβλημα των 2000 περίπου Ρωμιών που ζουν σήμερα στην Πόλη «Μακάρι να συνεχίσουμε να υπάρχουμε εδώ όπου γεννηθήκαμε. Με τη στάση μου προσπαθώ να ενδυναμώνω την ομογένεια. Μπορεί να λιγοστεύει σε αριθμό, αλλά παραμένει δυνατή στο φρόνημα.. Είναι κρίμα οι νέοι μας, να εγκαταλείπουν τη γη που τους γέννησε »_
Πως βλέπετε την κατάσταση σήμερα στην Τουρκία;
«Είναι λίγο δύσκολα τα πράγματα, όπως και στην Ελλάδα, παλιότερα όμως ήταν δυσκολότερα. Ξέρει κανείς τι μπορεί να γίνει αύριο;..»
Πηγαίνει την κουβέντα εκεί που αγαπά περισσότερο: Στον άνθρωπο. Στους «νεοπολίτες» Έλληνες που ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στην Πόλη προς αναζήτηση δουλειάς, τονίζοντας πως, «έχουμε χρέος απέναντι τους να δημιουργήσουμε τις βασικές προϋποθέσεις, για να αντιμετωπισθούν οι ανάγκες τους»
Όση ώρα μιλάμε, παρατηρώ τη βιβλιοθήκη του με τα εκατοντάδες βιβλία. Αγαπημένος του ιστορικός, ο Θουκυδίδης.
Διανοούμενος, θεμελιωτής της Ελληνικής εκπαίδευσης, πιστεύει πως «μόνο με την παιδεία ολοκληρώνεται ο άνθρωπος» Ο λόγος του σταράτος, ο ίδιος χειμαρρώδης, ευγενής, γητευτής ψυχών, ρεαλιστής.
Ο Δ. Φραγκόπουλος από το 1958 -1993 ηταν διευθυντής του ιστορικού Ζωγραφείου Λυκείου. Άξιος διάδοχός του, έως σήμερα, είναι ο λυκειάρχης κ. Γιάννης Δερμιτζόγλου!
«Η περίοδος από το 1955 μέχρι και σχετικά πρόσφατα ήταν δύσκολη για τους Ρωμιούς και την παιδεία. Η εκπαίδευση πέρασε δύσκολα: παύσεις καθηγητών, νέοι διορισμοί συναντούσαν εμπόδια..Το Ζωγράφειο έσβηνε και δεν μπορούσα να κάνω τίποτα» Ο δάσκαλος όμως δεν πτοήθηκε. Εφάρμοσε με συνέπεια το εκπαιδευτικό σύστημα και «έχτισε» καλές σχέσεις με όλους συναδέλφους του, που τις διατηρεί έως και σήμερα.
Τα Σεπτεμβριανά και η φιλία με τον τούρκο έφεδρο αξιωματικό
«Στις 6 Σεπτεμβριου 1955 παρουσιάστηκα στη Σμύρνη στον τουρκικό στρατό. Ημουν απόφοιτος ελληνικού Πανεπιστημίου και έπρεπε να περάσω από τη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών. Δεν υπήρχε άλλος Ρωμιός, εκτός από μένα. Εκείνη τη μέρα και την επομένη ξέσπασαν τα γεγονότα εις βάρος της ελληνικής μειονότητας, στην Πόλη, στη Σμύρνη και αλλού. Ημουν τυχερός γιατι γνωρίστηκα με έναν Τούρκο έφεδρο αξιωματικό, με συμπάθησε και με προστάτευσε από τους προπηλακισμούς, όταν άρχισαν τα επεισόδια. Με τίμησε με τη φιλία του και γω το ίδιο!».
Η ώρα πέρασε και ο «Δάσκαλος» έπρεπε να πάει σε μια εκδήλωση της ομογένειας, ως ομιλητής, «καλό είναι να είμαστε πολλοί Ρωμιοί», είπε ενώ πηγαίνοντας προς την εξώπορτα, υπενθύμισε «το καλοκαίρι σε περιμένω στο νησί..»
Έφυγα «πλούσια» από το σπίτι του. Ο Δ. Φραγκόπουλος μίλησε για κάποιες αξίες που είχα.. ξεχάσει: στην ψυχή δεν χρειάζεται ν’αφήνει κανείς χώρο για εκδίκηση και ρεβανσισμό και πως όταν κάποιος παραμένει σταθερός στις επιλογές του και τις υποστηρίζει με συνέπεια δε χάνει ποτέ, ό,τι ο ίδιος όρισε, ως «αξιακό» του σύστημα.
Δάσκαλε, αγωνιστή της ζωής, σου φιλώ τα χέρια!
