Γράφει ο Κυριάκος Πεταλίδης
«Τῆς Ἐκκλησιᾶς τὸ φλάμπουρο, τὸ θάμασμα τῆς Πόλης,
τῆς Ἐντερνὲς ὁ ἔπαινος καὶ ἡ χρυσὴ κορώνα,
ποὺ ἔχεις στὸ κεφάλι σου τοῦ κόσμου τὴν σοφία,
τὴν γνώση τῆς Ἀνατολῆς, τὰ γράμματα τῆς Δύσης»
‘’Με αυτοὺς τους στίχους ο ποιητὴς Ηλίας Τανταλίδης περιγράφει λογοτεχνικὰ τον ιατρό, τον διανοούμενο και λόγιο, το άοκνο και δραστήριο μέλος της Εκκλησίας και της Ομογένειας μας, τον ευεργέτη του Ι. Ναού Παναγίας Κουμαριωτίσσης, Στέφανο Καραθεοδωρή’’, ανέφερε κατά τον εναρκτήριο λόγο του ο πρόεδρος της Εφοροεπιτροπής Παναγίας Κουμαριωτίσσης Λάκης Βίγκας για τις διήμερες τιμητικές εκδηλώσεις στις 6-7 Μαίου που πραγματοποιήθηκαν στο Νιχώρι. ‘’Η 150η επέτειος μνήμης απὸ τον θάνατο του μεγάλου αυτού ανδρός, η οποία τυγχάνει να συμπίπτει και με την 180η επέτειο απὸ την ανέγερση του Ναού που ο ίδιος ευεργέτησε, δίνει στην Κοινότητα μας την ευκαιρία της διοργάνωσης διημέρου λατρευτικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων προς τιμὴν αυτού, αλλὰ και κατ’ επέκταση προς τιμὴν όλης της οικογένειας Καραθεοδωρή, η οποία άρρηκτα συνδέεται με το Νιχώρι’’, συμπλήρωσε ο ομιλητής.
Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν το Σάββατο το απόγευμα με το Αρχιερατικό τρισάγιο από τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Μυριοφύτου και Περιστάσεως κ.Ειρηναίο, επί του τάφου του ιατρού Κ.Καραθεοδωρή, στον αυλόγυρο του Ι.Ν. Αγίου Νικολάου και τον Μέγα Εσπερινό στον Ι.Ν. Παναγίας Κουμαριωτήσσης. Ούτε η ανοιξιάτικη καταιγίδα που βρισκόταν σε εξέλιξη εκείνη την ώρα δεν εμπόδισε την μεγάλη προσέλευση των προσκυνητών, περισσότερα από 120 άτομα, από την Ορεστιάδα αλλά και την Ρωμαίικη Ομογένεια που έδωσαν δυναμικό παρών στις εκδηλώσεις. Ακολούθησε δεξίωση των προσκεκλημένων και στη συνέχεια έγινε η έναρξη των εργασιών της Ημερίδας στον Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου Νεοχωρίου, Μετόχι του Παναγίου Τάφου με την παρουσία της ΑΠΘ του Οικουμενικού Πατριαρχή κκ.Βαρθολομαίου.
Η άψογα οργανωμένη εκδήλωση άνοιξε με τον χαιρετισμό του Προέδρου της Κοινότητας Λάκη Βίγκα, ο οποίος μεταξύ άλλων στην μεστή μηνυμάτων ομιλία του τόνισε ότι ‘’ η Κοινότητα μας έχει τιμήσει ή πρόκειται να τιμήσει και άλλους ανθρώπους που συνέβαλαν στην πρόοδο και την ιστορική της πορεία, όπως τους Αλέξανδρο Καραθεοδωρή Πασά, Κωνσταντίνο Π. Καβάφη, Πρωτοψάλτη Πέτρο τον Βυζάντιο, Νεομάρτυρα Θεόδωρο τον Βυζάντιο, τον Οικουμενικὸ Πατριάρχη και ρέκτη των γραμμάτων Σαμουὴλ Χαντζερή, τον Χρηστάκη Ζωγράφο και τον ιατρὸ Δημήτριο Ζαμπάκο. Παράλληλα με τις γνωστὲς προσωπικότητες, επιθυμούμε να εκφράσουμε σε αυτὸ το πνευματικὸ μνημόσυνο και την ευγνωμοσύνη μας προς τους υπόλοιπους αφανείς εργάτες της Ρωμιοσύνης, όπως τον αείμνηστο Άλέξανδρο Βεγλερή, ο οποίος, εἰρήσθω ἐν παρόδω, με έφερε στα νεανικά μου χρόνια σε επαφὴ με την οικογένεια Καραθεοδωρή και την ιστορία της’’ συμπλήρωσε. Κλείνοντας, δεν παρέλειψε ο κ.Βίγκας να εκφράσει ευχαριστίες προς τους απογόνους της οικογένειας Καραθεοδωρή, μέλη της οποίας παρευρέθηκαν και ιδιαιτέρως στην Μαρία Παπαδάκη και στον Παύλο Πηλαβάκη για την πολύτιμη βοήθεια τους στο όλο εγχείρημα, τον Σεβ. Μητροπολίτη Διδυμοτείχου, τον Δήμο Ορεστιάδας, τον Πολιτιστικὸ Σύλλογο “Στέφανος Καραθεοδωρής” και όλους τους εκδρομείς που έφτασαν από την Ελλάδα, για τους διήμερους εορτασμούς. Ακολούθησε το καλωσόρισμα του Δημάρχου Σάριγερ Sukru Genc αλλά και του Δημάρχου Ορεστιάδας Βασίλειου Μαυρίδη, χωρίς ευτυχώς δυσάρεστες συνέπειες για τον ίδιο μετά την πρόσκρουση του με τον πολυέλαιο της εκκλησίας.
Η συνέχεια, βάση του προγράμματος περιελάμβανε τις εισηγήσεις των Δρ.Παύλου Πηλαβάκη με Α Greek Family in the Ottoman Empire, Στέφανου Γερουλάνου, ο οποίος μίλησε για τον ”Stephanos Caratheodory, 150th anniversary”, Ekmeleddin Mehmet Ihsanoglu με θέμα ” Orthodox Physicians and Scholars in the Ottoman Court” και τέλος ο Αλέξης Αλεξανδρής αναφέρθηκε στο ”The neo – Phanariot Greek ascendancy in Ottoman diplomacy (1839 – 1912).
Oι ‘’Αμφιτρύονες’’ του επίσημου δείπνου που ακολούθησε και πραγματοποιήθηκε σε δύο ξεχωριστές αίθουσες ξενοδοχείων της περιοχής ήταν ο Λάκης Βίγκας και ο Βασίλης Μαυρίδης. Το πρόγραμμα της Κυριακής ξεκίνησε με Αρχιερατική Θεία Λειτουργία στην εκκλησία της Παναγίας, ιερουργούντος του Μητροπολίτου Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ.Δαμασκηνού και εκκλησιαζομένου από του Ιερού Βήματος του Οικουμενικού μας Πατριαρχή.
Ακολούθησε πατριαρχικό τρισάγιο επί του τάφου του Στέφανου Καραθεοδωρή, στον αυλόγυρο της Παναγίας όπου επέλεξε και ως τόπο αναπαύσεως της μονάκριβης θυγατέρας του, της 20χρονης Σοφίας, της συζύγου του Λουκίας και μελών της οικογένειας του. Επίσης έγιναν τα αποκαλυπτήρια της μαρμάρινης προτομής του σπουδαίου Ευεργέτη, την οποία φιλοτέχνησε ο γλύπτης Στάθης Αλεξόπουλος. Τέλος η λιακάδα της ημέρας ευνόησε την υλοποίηση της υπαίθριας προγραμματισμένης μουσικοχορευτικής παράστασης από τα μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου Ν.Βύσσας ‘’Στέφανος Καραθεοδωρής’’.